C2024-01

Dit is het dagelijkse commentaar [https://www.nrc.nl/vragen-over-nrc/#nrc-commentaar] van NRC. Het bevat meningen, interpretaties en keuzes. Ze worden geschreven door een groep redacteuren [https://www.nrc.nl/colofon/], geselecteerd door de hoofdredacteur. In de commentaren laat NRC zien waar het voor staat [https://nrccode.nrc.nl/onze-beginselen]. Commentaren bieden de lezer een handvat, een invalshoek, het is ‘eerste hulp’ bij het nieuws van de dag. Nadat hij eerder deze maand bij het Internationaal Gerechtshof (ICJ) in Den Haag had gepleit in de zaak tegen Israël, werd de Zuid-Afrikaanse advocaat Tembeke Ngcukaitobi thuis als held onthaald. Tientallen mensen waren met Zuid-Afrikaanse en Palestijnse vlaggen naar het vliegveld van Johannesburg gekomen om hem bij het standbeeld van anti-apartheidsstrijder Oliver Tambo in de aankomsthal een hart onder de riem te steken in de zaak waarin Zuid-Afrika zich beriep op het genocideverdrag uit 1948. De symboliek was niet mis te verstaan: de Palestijnse strijd is nauw verbonden met die van de Zuid-Afrikanen tegen het onderdrukkende apartheidsregime en, in bredere zin, met die van de ooit gekoloniseerde wereld als geheel. Na het tussentijdse vonnis van vrijdag [https://www.nrc.nl/nieuws/2024/01/26/israel-moet-genocide-in-gaza-voorkomen-en-daarover-snel-rapporteren-a4188273], waarin Israël werd opgedragen meer te doen om bij zijn militaire acties in Gaza genocide te voorkomen, braken in Zuid-Afrika her en der feestjes uit alsof het land een sporttoernooi gewonnen had. De Zuid-Afrikanen lieten met hun principiële zaak de afgelopen weken zien hoe bijdetijds en vitaal internationaal recht kan zijn. Ze bewezen zo niet alleen de Palestijnen maar ook de multilaterale wereldorde een grote dienst. Niet alleen Israël moet zich de uitspraak aantrekken, indirect krijgen zijn westerse bondgenoten er ook van langs Israël moet alles in het werk te stellen om in Gaza daden van genocide te voorkomen, de Palestijnen te beschermen en meer humanitaire hulp toe te laten, oordeelde het Hof vrijdag in zijn historische tussenvonnis. De kans bestaat dat in Gaza „onherstelbare schade” wordt aangericht, waarmee het „plausibel” is dat afspraken uit het genocideverdrag geschonden worden. Een oproep tot een direct staakt-het-vuren kwam er niet, maar dat was ook geen realistische optie omdat het ICJ zich uitspreekt over geschillen tussen staten en een van de strijdende partijen, Hamas, dat niet is. Wel riep het Hamas op om de nog meer dan honderd vastgehouden gijzelaars vrij te laten. Israël moet in afwachting van een definitief vonnis, wat jaren kan duren, over een maand al met een rapport komen waarin het laat zien hoe het reageert. Dat zijn harde terechtwijzingen die, ondanks de weigerachtigheid van Israël, niet zonder gevolgen kunnen blijven. Het genocideverdrag is na de Jodenvervolging in de Tweede Wereldoorlog tot stand gekomen en Israël is partij in dat verdrag. Dat Hamas in woord en geschrift genocidale intenties (tegen Joden) heeft en dat Israël sinds de gruwelijke aanval van 7 oktober uit zelfverdediging handelt, zoals het land in Den Haag betoogde, ontslaat Israël er als ondertekenaar niet van om zelf het verdrag te volgen. „Dehumaniserende retoriek”, zoals de weerzinwekkende rechtvaardiging van de Israëlische Defensieminister Gallant dat hij in Gaza nu eenmaal tegen „beesten” vecht, geeft geen pas, oordeelde het ICJ. Lees ookDe voorlopige uitspraak van het Internationaal Gerechtshof vergroot het Israëlische isolement [https://images.nrc.nl/g4EgqHBEE7GjUBQkn5Yx3rUgFYU=/160x96/smart/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data110881934-4e9a7d.jpg] [https://www.nrc.nl/nieuws/2024/01/28/de-voorlopige-uitspraak-van-het-internationaal-gerechtshof-vergroot-het-israelische-isolement-a4188340] Niet alleen Israël moet zich de uitspraak van het Hof aantrekken. Indirect krijgen Israëls westerse bondgenoten er ook van langs. Terwijl zij in de meeste gevallen geen grond voor de zaak zagen, zullen ze zich nu, net als bij het eerdere ICJ-vonnis tegen Rusland, moeten schikken naar de uitspraak – al was het maar om selectief winkelen in internationaal recht te voorkomen. Concreet betekent dat dat ze meer werk moeten maken van een langdurig staakt-het-vuren. Voor Nederland specifiek geldt dat het leveren van onderdelen voor gevechtsvliegtuigen aan een land dat kennelijk te weinig doet om genocidale daden te voorkomen niet langer vol te houden is. Met de ICJ-zaak plaatst Zuid-Afrika zich in de voorhoede van het zich emanciperende ‘mondiale zuiden’. Het daagde de westerse aanspraak op moreel gezag op het wereldtoneel met succes uit. Het is te hopen dat het tussentijdse vonnis nu ook voor Gaza zelf een keerpunt blijkt te zijn. Een versie van dit artikel verscheen ook in de krant van 29 januari 2024 [https://www.nrc.nl/krant/2024/01/29/#116].

maandag 29 januari 2024, 13:00, Prof.Mr. Aalt Willem Heringa [https://www.montesquieu-instituut.nl/id/vhyjnk0nqrzu/a_w_aalt_willem_heringa] Met name door en na de gebeurtenissen van 7 oktober 2023 met de grootschalige terreuraanslag door Hamas op Israelisch grondgebied, en het daaropvolgende militaire geweld in Gaza met alle verwoesting en dood en verderf als gevolg, zijn er ook vanuit ambtenaren in Nederland publieke uitlatingen geweest over het Nederlandse stemgedrag in de Algemene Vergadering van de VN en een wenselijkheid van een (tijdelijk) staakt het vuren. Naar aanleiding daarvan is er een discussie ontstaan over de vraag of en in welke mate ambtenaren zich over dat soort kwesties mogen uitlaten en zich bij voorbeeld mogen aansluiten bij oproepen aan hun eigen minister om een ander beleid te voeren. Een voorbeeld van een geheel andere orde betrof een Haagse gemeenteambtenaar die deelnam aan Extinction Rebellion acties en of dat compatibel was met haar werk voor de gemeente Den Haag. Juridisch gezien is het buiten kijf dat ambtenaren recht hebben op de vrijheden van meningsuiting, betoging, en vereniging en vergadering. De Grondwet sluit ze dan ook niet uit van grondwettelijke bescherming. Wel heeft de wetgever voor ambtenaren een specifieke norm vastgelegd, omdat ambtenaren in het staatsbestel nu eenmaal een eigen en bijzondere positie innemen. Die specifieke norm is te vinden in de Ambtenarenwet: art. 125a daarvan bepaalt in lid 1: “De ambtenaar dient zich te onthouden van het openbaren van gedachten of gevoelens of van de uitoefening van het recht tot vereniging, tot vergadering en tot betoging, indien door de uitoefening van deze rechten de goede vervulling van zijn functie of de goede functionering van de openbare dienst, voor zover deze in verband staat met zijn functievervulling, niet in redelijkheid zijn verzekerd.” Het tweede lid zondert het lidmaatschap van een politieke groepering en een vakvereniging uit van de in het eerste lid bedoelde norm. Dat wil zeggen de uitoefening door een ambtenaar van de in art. 125a bedoelde vrijheden vindt zijn grens daar waar de goede vervulling van de functie of de goede functionering van de openbare dienst niet in redelijkheid zijn verzekerd. Wat is gemeenlijk de gang van zaken indien een ambtenaar verweten zou worden deze norm te schenden, dat wil zeggen hoe kan deze norm worden gesanctioneerd? Dat loopt via het stelsel van disciplinaire straffen. Daarover is in art. 82a van het ARAR (Algemeen Rijks Ambtenaren Reglement) het volgende bepaald: “De ambtenaar kan niet gestraft worden wegens overtreding van artikel 125a, eerste lid, van de Ambtenarenwet, dan nadat daarover advies is ingewonnen van de Adviescommissie grondrechten en functie-uitoefening ambtenaren”. Deze commissie heet ook wel: de AGFA. Een soortgelijke bepaling en norm zijn van toepassing op politieambtenaren (zie daarover het Besluit algemene rechtspositie politie, art. 80 Barp dat verwijst naar art. 10 Ambtenarenwet 2017, dat gelijkluidend is aan art. 125a Ambtenarenwet). Deze AGFA is ingesteld teneinde de bedoelde rechten en vrijheden te borgen en er voor te waken dat lichtzinnig of onevenredig het belang van de openbare dienst zou gaan boven de participatie van ambtenaren aan het publieke debat. De AGFA moet dus worden ingeschakeld vóórdat een disciplinaire straf wordt opgelegd en dus tussen het bekend maken van een voornemen en het opleggen daarvan. Het niet voldoen aan deze plicht kan ertoe leiden dat de rechter (bij de behandeling van het beroep van de ambtenaar tegen de opgelegde sanctie) deze sanctie terzijde schuift omdat een belangrijk procedure voorschrift is geschonden (Zie bijv Rb Limburg 13-10-2023, ECLI:NL:RBLIM:2023:5863). De AGFA heeft in navolging van rechtspraak van het EHRM over het belang van vrije meningsuiting van ambtenaren en debat over publieke zaken en de vrijheden, en in lijn met de rechtspraak van de CRvB, een lijstje criteria ontwikkeld waarin de evenredigheid, passendheid en noodzaak van een sanctie worden getoetst. Kortom, aan de hand waarvan wordt bezien of de goede functievervulling of goede functioneren van de openbare dienst zijn geschaad, en worden afgewogen tegenover het belang van een openbaar debat over publieke kwesties. Voorbeelden van zaken waarin de AGFA deze belangenafwegingen maakte zijn te vinden op https://www.agfacommissies.nl [https://www.agfacommissies.nl/]. Kortom, het debat is niet óf ambtenaren het recht toekomt zich vrijelijk te uiten, maar of zij daardoor in een specifiek geval hun eigen functievervulling, dan wel het goede functioneren van de openbare dienst schaden, gegeven het belang van de beschermde vrijheden van meningsuiting, betoging, vereniging en vergadering.

Op zaterdagmiddag 30 januari 1965 liep mijn vader met mij de nieuwe Van Brienenoordbrug op, via de oprit bij Bolnes. Voetgangers kregen die dag de unieke kans over het brugdek te lopen, want vanaf de maandag daarop zou alleen het verkeer er razen; ‘warm aankleden’ adviseerden de kranten, want het was koud en het dek hoog. Ik was zes en herinnerde me deze gebeurtenis toen vorige week bericht werd dat de inmiddels verdubbelde Van Brienenoordbrug een onderhoudsbeurt nodig had. ‘Mijn brug’, dacht ik, in een goede week voor dubbele bruggen. Want in de Tweede Kamer opende de voorzitter de behandeling van de begroting van Verkeer en Waterstaat met een gedicht over twee bruggen, ‘De moeder de vrouw’ van Martinus Nijhoff. Twee bruggen? Dat Nijhoffs gedicht niet over één brug gaat heb ik pas onlangs begrepen. ‘De moeder de vrouw’ begint met de bekende regels: ‘Ik ging naar Bommel om de brug te zien./Ik zag de nieuwe brug. Twee overzijden/die elkaar vroeger schenen te vermijden/worden weer buren.’ Ik houd van Nijhoffs poëzie, waarin elk woord telt. Ik herinner me dat mijn leermeester George Puchinger aan mij als student vroeg: van welke dichter houd je het meest? Nijhoff schreef niet in retorische stijl. Hij bood poésie parlante, dichtte in spreektaal. Dat lijkt simpele dichtkunst, maar is het niet. Je zou het niet zeggen, maar het gedicht gaat niet over een verkeersbrug. De woorden hebben dubbele bodems. Als je bijvoorbeeld weet dat ‘naar Bommel gaan..

Nieuwsbericht | 29-01-2024 | 19:22 Werk draagt sterk bij aan de integratie van statushouders. 5 gemeenten en regio’s zijn gestart met het direct aanbieden van betaalde banen aan statushouders die zich vanuit de asielopvang vestigen in hun gemeente. Vandaag vond de kick-off van deze proef plaats in aanwezigheid van minister Van Gennip, deelnemende gemeenten, werkgevers en een statushouder. De gemeenten Amsterdam, Eindhoven en Rotterdam, regiogemeenten Meijerstad, Vught, Boxtel en Nuenen en arbeidsmarktregio Helmond de Peel werken op verschillende manieren aan startbanen voor statushouders die in hun gemeente komen wonen. Deze proeven worden dit jaar intensief gemonitord en geëvalueerd. Vanuit het perspectief van statushouders, werkgevers en gemeenten. De geleerde lessen worden gedeeld met andere gemeenten, zodat zij ook aan de slag kunnen gaan met startbanen voor statushouders. BETERE POSITIE OP DE ARBEIDSMARKT Statushouders die bij vestiging in een gemeente meteen een betaalde baan krijgen, kunnen direct participeren en de taal leren op de werkvloer. Het versterkt hun positie op de arbeidsmarkt en versnelt het doorstromen naar een reguliere baan. Intensieve begeleiding is nodig, maar het loont de moeite voor statushouders, werkgevers en de samenleving. Minister Van Gennip: “Door te werken kunnen statushouders een zelfstandig bestaan opbouwen, de taal leren, bijdragen aan de samenleving. Het is het essentieel dat zij de kans krijgen én grijpen om zo snel mogelijk aan het werk te gaan. Het zou een gemiste kans zijn als we talent onbenut laten, want we hebben iedereen op deze arbeidsmarkt hard nodig. Durf verder te kijken! En laten we niet vasthouden aan de stempel ‘statushouder’. Op een gegeven moment is iemand gewoon Nederlander, een collega.” PLAN VAN AANPAK: STATUSHOUDERS AAN HET WERK De proef om statushouders direct een baan te bieden is onderdeel van het Plan van aanpak Statushouders aan het werk [https://www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2023/03/09/plan-van-aanpak-statushouders-aan-het-werk]. Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid financiert dit.

Een zegsman van het leger van Niger kondigt op tv het vertrek uit Ecowas aan NOS Nieuws•vandaag, 19:24•Aangepast vandaag, 20:37 De West-Afrikaanse landen Mali, Burkina Faso en Niger stappen per direct uit het regionale samenwerkingsverband Ecowas, de Economische Gemeenschap van West-Afrikaanse Staten. Dat melden de militaire regimes van de drie landen in een gezamenlijke verklaring. De junta's zijn boos over de "onmenselijke sancties" die Ecowas hen heeft opgelegd, na de staatsgrepen in de drie landen van de afgelopen jaren. Ecowas eiste dat ze de democratie zouden herstellen en zei ook dat het nieuwe coups niet meer zou accepteren. De afgelopen maanden dreigde Ecowas al met militair ingrijpen [https://nos.nl/artikel/2487106-ecowas-datum-van-militaire-interventie-in-niger-bekend] in Niger. De drie landen zeggen dat het samenwerkingsverband na vijftig jaar is "afgedreven van de idealen van de oprichters en het panafrikanisme", en dat Ecowas er niet in is geslaagd om "existentiële dreigingen" aan te pakken, zoals de terroristische groeperingen die in de regio veel aanslagen plegen. 'ECOWAS IS BEDREIGING GEWORDEN' "Ecowas heeft onder invloed van buitenlandse machten zijn grondbeginselen verraden en is een bedreiging geworden voor zijn lidstaten en zijn inwoners", stellen de drie vertrekkende landen. Hoe zij Ecowas willen verlaten is niet duidelijk. Volgens het Ecowas-verdrag mogen landen er wel uitstappen, maar hebben ze een opzegtermijn van een jaar. Ook zegt Ecowas dat er nog geen formeel bericht is gekomen over de uittreding. "Burkina Faso, Niger en Mali blijven belangrijke leden van onze gemeenschap", stelt de organisatie, die daaraan toevoegt graag een oplossing te willen voor de "politieke impasse". Ecowas bestaat uit vijftien landen en werd in 1975 opgericht met het oogmerk om de economische samenwerking in West-Afrika te intensiveren. Avondklok in Sierra Leone na aanval op kazerne door gewapende groep [https://cdn.nos.nl/image/2023/11/26/1029723/768x576a.jpg] [https://nos.nl/artikel/2499321-avondklok-in-sierra-leone-na-aanval-op-kazerne-door-gewapende-groep]Coupplegers Niger willen overgangsperiode van drie jaar en 'nationale dialoog' [https://cdn.nos.nl/image/2023/08/20/999339/1024x576a.jpg] [https://nos.nl/artikel/2487251-coupplegers-niger-willen-overgangsperiode-van-drie-jaar-en-nationale-dialoog]Ecowas: datum van militaire interventie in Niger bekend [https://cdn.nos.nl/image/2023/08/18/998846/768x576a.jpg] [https://nos.nl/artikel/2487106-ecowas-datum-van-militaire-interventie-in-niger-bekend] Buitenland [https://nos.nl/nieuws/buitenland] Deel artikel: ADVERTENTIE VIA STER.NL [https://ster.nl/]

[https://stadszaken.nl/upload/images/2/948x533_Spoorzone%20Culemborg(1).jpg] Dat stelt de Culemborgse wethouder Monica Wichgers van wonen, ruimtelijke ordening en economie. De druk op het Gelderse Culemborg (ongeveer 30.000 inwoners) is groot. Gelegen tussen Utrecht en Den Bosch, oefent het vestingstadje grote aantrekkingskracht uit op nieuwe bewoners. De provincie Gelderland heeft voor de gemeente een woningbouwopgave van tweeduizend woningen vastgesteld. Culemborg moet die opgave vrijwel geheel binnenstedelijk invullen, omdat het stadje aan alle kanten is ingeklemd door beschermde landschappen. Soms moeten er daardoor bedrijven worden verplaatst om een gebied geschikt te maken voor woningbouw. Zoals bij de Culemborgse plannen voor de spoorzone. ‘We hebben Wvg's (Wet voorkeursrecht gemeenten, red.) gevestigd om prijsopdrijvende speculatie tegen te gaan', zegt Wichgers die voor haar partij Culemborg van Nu in het college van B en W zit. 'Ook hebben we een groot bedrijf gekocht om een start met de ontwikkeling te kunnen maken én kochten we een locatie buiten het plangebied. Daar willen we bedrijven naartoe verplaatsen die wegens hun milieulast herontwikkeling van het gebied onmogelijk maken.’ Ze vertelt dat Culemborg van oudsher veel maakbedrijven - vaak familiebedrijven - heeft en de gemeente die bedrijven graag behoudt. Die zijn onder meer vanwege werkgelegenheid van groot belang voor de stad. Eén van die maakbedrijven is meubelfabrikant Gispen. De productiefaciliteiten, logistiek en backoffice zijn recent ondergebracht bij de productielocatie van moederbedrijf Ahrend in Sint Oedenrode. Maar het kantoor van Gispen en de showroom blijven in Culemborg. Wichgers vindt het jammer dat de productie van Gispen uit haar stad is vertrokken. Voor de samengevoegde productiefaciliteit van Ahrend en Gispen had Culemborg geen ruimte. ‘Voordeel is dat wij de fabriekshal hebben kunnen kopen’. Die staat aan de westzijde van het station, op een strategische locatie waar de gemeente een nieuwe woonwijk heeft gepland. PANDENBANK Deze en andere strategische aankopen trekken een forse wissel op de gemeentelijke financiën en beperken de mogelijkheden om andere noodzakelijke investeringen te doen. 'Het Rijk of eventueel de provincie zouden deze aankopen tijdelijk van de gemeente in een “pandenbank” kunnen overnemen. Dit onderwerp zien wij graag op de politieke agenda.’ Wichgers legt uit dat de strategische aankopen drukken op het weerstandsvermogen van de gemeente. Zodra dat weerstandsvermogen afneemt, kan de gemeente minder tegenvallers opvangen in haar reserves. Dat kan invloed hebben op nieuwe investeringen, zoals de bouw van nieuwe scholen. Regionale Ontwikkelingsmaatschappij Oost NL heeft volgens haar aangeboden om als financier op te treden. Dit zou de positie van Culemborg evengoed niet verbeteren, omdat financiering voor de gemeente niet het probleem is. STRATEGISCHE SCHUIFRUIMTE De strategische schuifruimte waarin Culemborg wil investeren om bedrijven herplaatsingsmogelijkheden te geven - of het nu om grond of gebouwen gaat - moet wel een bepaalde periode in portefeuille worden gehouden. Ook dat drukt financieel op de begroting. Ook hier zou een pandenbank van pas komen. Wichgers schetst een scenario waarbij panden of gronden tijdelijk in zo’n fonds worden geparkeerd, en de gemeente vijf jaar de tijd krijgt om een “grex” (grondexploitatie, red.) te openen, waar zo’n pand dan naartoe kan worden overgeheveld. ‘We willen alles een goede plek geven en daardoor ben je continu aan het puzzelen. We zijn nog druk in gesprek. Veel is met veel verweven, het is een complexe puzzel.’ Ze benadrukt dat de gemeente ernaar streeft om de noodzakelijke verplaatsingen via minnelijke onderhandelingen tot stand te brengen. Wichgers stelt tegelijk dat de gemeente niet eeuwig bezig kan blijven, en uiteindelijk bereid is om te onteigenen. ‘Het is een minder fijne optie die niet onze voorkeur geniet, maar we moeten als stad verder. En ook toegekende subsidies stellen een eindtermijn.’ Ze zegt het idee van een pandenbank te hebben voorgelegd aan (demissionair) woonminister Hugo de Jonge. ‘Hij stond er voor open, maar de mogelijkheden van zijn jonge departement zijn nog beperkt. Hij gaf aan wel bereid te zijn het gesprek aan te gaan met Oost NL om mogelijkheden voor zo'n pandenbank te verkennen.’ Eigenlijk vindt ze dat een overheid snel middelen voor zo’n pandenbank beschikbaar zou moet stellen, omdat er ook veel geld direct naar woningbouw gaat. ‘Linksom of rechtsom is het doel hetzelfde.’ Volgens haar worstelen vooral gemeenten met een omvang van Culemborg die een beperkte financiële armslag hebben met dit vraagstuk. Wel geeft ze aan dat zo’n pandenbank voor een fiscale uitdaging zorgt. ‘Belastingtechnisch is zoiets nog wel ingewikkeld omdat er overdrachtsbelasting tussen overheden zit. Dat zijn technische dingen. Die zou je moeten kunnen oplossen als ervoor wilt gaan. Als we met z’n allen echt willen dat er nieuwe woningen komen, moeten we creatiever worden.’

NOS Nieuws•vandaag, 10:55 Staatssecretaris Van Huffelen voor Digitalisering stopt met X, voorheen bekend als Twitter. Dat heeft ze laten weten in een laatste bericht op het sociale medium [https://twitter.com/AvHuffelen/status/1751891338923057461]. "Voor mij is het nu klaar", zegt ze in een toelichting tegen NU.nl [https://www.nu.nl/tech/6299220/staatssecretaris-van-huffelen-digitalisering-stopt-met-x-vanwege-wanbeleid.html]. "Ik gooi de app van mijn telefoon af." De reden om te stoppen is de koers van X onder eigenaar Elon Musk. UITNODIGINGEN AFGESLAGEN Van Huffelen maakt zich al langer zorgen over de rol die sociale media spelen in de democratie, bijvoorbeeld waar het gaat om desinformatie. Tot haar ergernis heeft X uitnodigingen om hierover met het kabinet in gesprek te gaan afgeslagen. "Sinds de overname van Twitter door Musk heerst steeds meer het idee dat het een platform is waar alles moet kunnen", zegt ze tegen de nieuwswebsite. "Als je als platform echt niet aan onze regels wil voldoen, dan is het voor mij tijd om afscheid te nemen." GEEN KABINETSBELEID Van Huffelen zegt dat het om een persoonlijke keuze gaat en dat het dus geen kabinetsbeleid is. De staatssecretaris heeft haar besluit afgelopen vrijdag wel meegedeeld in de ministerraad. Voorlopig blijft het account van Van Huffelen nog bestaan, zodat berichten van de staatssecretaris nog kunnen worden teruggelezen. Maar nieuwe berichten plaatst ze alleen nog op sociale media LinkedIn en Mastodon. Kritiek op X zwelt aan, oud-winnaars De slimste mens spreken zich uit tegen haat [https://cdn.nos.nl/image/2024/01/09/1042119/768x576a.jpg] [https://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2504328-kritiek-op-x-zwelt-aan-oud-winnaars-de-slimste-mens-spreken-zich-uit-tegen-haat]'Twitter-alternatief van Instagram start volgende week in EU' [https://cdn.nos.nl/image/2023/12/09/1033550/768x576a.jpg] [https://nos.nl/artikel/2500897-twitter-alternatief-van-instagram-start-volgende-week-in-eu]Adverteren op X onder vuur: ook Nederlandse bedrijven stoppen er mee [https://cdn.nos.nl/image/2023/11/23/1028849/768x576a.jpg] [https://nos.nl/artikel/2498979-adverteren-op-x-onder-vuur-ook-nederlandse-bedrijven-stoppen-er-mee] Politiek [https://nos.nl/nieuws/politiek] Tech [https://nos.nl/nieuws/tech] Deel artikel: ADVERTENTIE VIA STER.NL [https://ster.nl/]

[https://protestantsekerk.nl/data/1706630729/images/story/big5317.jpg] DR. OANE REITSMA Predikant protestantse gemeente Hilversum & medewerker Eredienst en Kerkmuziek dienstenorganisatie [https://protestantsekerk.nl/auteur/dr-oane-reitsma/] https://protestantsekerk.nl/series/de-eredienst-kan-en-mag-het-anders/ DE EREDIENST – KAN EN MAG HET ANDERS? [https://protestantsekerk.nl/series/de-eredienst-kan-en-mag-het-anders/] De eredienst kent een aantal basiselementen - zoals bijbellezen, zingen en bidden. Ze zijn niet zomaar vaste elementen die we na elkaar uitvoeren, ze reageren op elkaar. Gods Woord en de woorden van mensen vormen een dialoog en dat maakt de liturgie levendig. Kun je als gemeente een eigen variatie aanbrengen? Kan en mag het anders, misschien beter? En hoe pak je dat dan goed aan? ‘Goedemorgen gemeente, welkom in deze dienst. De voorganger is …, de organist is … De bloemen gaan als groet van de gemeente naar mevrouw X. Wie wil ze wegbrengen?’ Zo beginnen veel kerkdiensten, afgesloten met een welgemeend: ‘De kerkenraad wenst u een gezegende dienst.’ Maar: wie ontmoet wie nu eigenlijk in de eredienst? Wat ooit als een informeel begin van de eredienst is bedoeld, heeft in de loop der jaren vaak een vaste vorm gekregen. Het welkomstwoord is een ritueel op zichzelf geworden, met wekelijks terugkerende elementen. Daarmee is het juist weer formeel geworden. Natuurlijk doet het de mensen goed wanneer zij welkom geheten worden. Het geeft een vertrouwd gevoel van thuiskomen. KERKDIENST IS GODSONTMOETING Mensen komen naar de kerk om elkaar en God te ontmoeten. Maar wat de kerkdienst onderscheidt van allerlei andere sociale activiteiten, is dat in de kerkdienst de gelovige gemeente haar God ontmoet. Er is een ‘verticaal’ aspect in het spel, we zijn gericht op boven. Het is van belang hoe je de kerkdienst begint, want het begin van de dienst zet de toon. Als de dienst met een ‘welkom’ begint, is het de kerkenraad die, bij monde van de ouderling, de gemeente begroet. Dat is een ‘horizontaal’ begin, alsof de kerkenraad de dienst heeft georganiseerd voor de gemeenteleden. Het ‘We wensen u een gezegende dienst’ onderstreept dat nog eens. Het klinkt als ‘Eet smakelijk!’ Alsof de gemeente gaat consumeren wat de kerkenraad haar voorschotelt. De eredienst is niet een door de kerkenraad georganiseerde activiteit die door de kerkgangers wordt afgenomen en (al dan niet) genoten. De eredienst is het antwoord van mensen die zich geroepen voelen samen te komen om te danken voor Gods genade. Zij willen Hem ontmoeten. Het begint bij de genadevolle dienst van God aan de mensen. Kerkgangers komen niet om de kerkenraad te begroeten, maar om in het godshuis de eigenlijke Gastheer te ontmoeten, in Schrift, gebed en lied. WANNEER BEGINT DE DIENST? In kerken waar de kerkdienst met een welkom begint, alsof de vergadering wordt geopend, lijkt het net alsof de ‘officiële’ dienst na dit informele toespraakje begint, hetzij met een lied, hetzij met de handdruk aan de voorganger. Het laatste kan de beleving oproepen dat de voorganger dan het ‘lijntje naar boven’ moet leggen, nadat de mensen elkaar eerst horizontaal begroet hebben. Daarmee krijgt de voorganger een te grote taak. Want is het, zeker in de protestantse traditie, niet zo dat niet de voorganger maar juist de gemeente als geheel direct in contact staat met haar God? De voorganger kan, met de andere aanwezige ambten, wel de weg wijzen maar bemiddelt niet. Dat is de taak van de gemeente zelf. HOE KAN HET ANDERS? Als het de intentie is om kerkgangers persoonlijk het gevoel te geven dat ze welkom zijn, dan kunnen kerkgangers bij binnenkomst van het gebouw door de ‘deurdienst’ welkom geheten worden en eventueel de weg gewezen. Daarmee worden ze nog persoonlijker benaderd dan wanneer ze goed en wel gesetteld als groep worden aangesproken. Om te benadrukken dat het niet in de eerste plaats om een sociale of consumptieve activiteit gaat – in tegenstelling tot een concert of de soos – maar om de ontmoeting van de gemeente met de Gastheer van het godshuis, is er een oude traditie in de kerk om de allereerste publiek gesproken woorden niet ‘Goedemorgen gemeente’ te laten zijn, maar ‘Onze hulp is in de naam van de Heer die hemel en aarde gemaakt heeft’. Dat is een heel ander startschot, waarin de gemeente meteen in haar rol van geloofsgemeenschap wordt gezet en niet eerst in de watten gelegd wordt met een warm welkom, ‘Fijn dat u gekomen bent’. Kerkgangers kunnen er namelijk met heel verschillende gevoelens zitten, die zij liever met God alleen delen. Daar zou niemand zich aan het begin tussen moeten dringen. MIDDEN IN DE DIENST Maar waar plaats je dán de mededelingen? Het is überhaupt de vraag of je de kerkdienst moet beginnen met een vaste lijst aan mededelingen. Welbeschouwd heeft het iets merkwaardigs in zich om die buiten (‘voorafgaande aan’) de dienst te plaatsen. Wie voorganger, organist en koster zijn, kan eventueel via de beamer of op het liturgieblad bekendgemaakt worden. Maar de dienst aan de wereld – collectedoelen, bloemen, doordeweekse activiteiten – moet eigenlijk volop verbonden zijn met de dienst aan God. Daarom laten zij zich graag midden in de dienst aankondigen, het liefst vóór de voorbeden. Waarom? Dan kan de voorganger meteen collectedoel en pastoralia meenemen in die gebeden. Wel zo praktisch. ---- TWEE VOORBEELDEN UIT HET LAND In de Maranathakerk in Den Haag is het begin van de dienst gericht op verstilling en inkeer. Er klinkt geen orgelspel vooraf. Nadat predikant en ambtsdragers zijn binnengekomen, klinkt een kort woord van welkom. “Daarbij wordt het moment van het kerkelijk jaar benoemd”, vertelt ds. Mark van der Laan, “en noemen we de namen van gemeenteleden die korter of langer geleden zijn overleden, met wie we ons verbonden voelen. Elke zondag. Dat draagt ook bij aan verstilling.” Vervolgens klinkt orgelspel, waarna de kaarsen worden aangestoken onder klokgelui. “Het heeft wel iets van de sfeer van een kloosterkapel”, vindt Van der Laan. De praktische mededelingen vinden plaats voor de collecte. In de Martinikerk in Groningen klinkt voor aanvang van de Martinidiensten, oecumenische vieringen voor student en Stadjer, orgel- of pianospel. “Om een meditatieve sfeer te creëren”, vertelt Hans van der Veen van de stuurgroep Martinidiensten. Daarna is het een korte minuut stil. “Die stilte ‘valt’ echt in de ruimte. Iedereen komt druk binnen, vanuit een gehaast leven. De stilte markeert de overgang naar de inkeer in jezelf: je lijf en gedachten tot rust brengen, bewust dingen aan de kant leggen.” De mededelingen worden ‘op de meest logische plek’ gedaan: voor de collecte of voor de voorbeden. Mededelingen over bijvoorbeeld activiteiten staan op de gedrukte orde van dienst. Illustratie: Annedien.illustreert [https://protestantsekerk.nl/data/1706252548/images/authors/normal37.jpg] DR. OANE REITSMA Predikant protestantse gemeente Hilversum & medewerker Eredienst en Kerkmuziek dienstenorganisatie [https://protestantsekerk.nl/auteur/dr-oane-reitsma/]

Het Fries ontstond in de vroege middeleeuwen. Toen werd het steeds meer een eigen taal en begon het zich te onderscheiden van andere verwante Germaanse dialecten, zoals het Oudengels. Dat Oudfries werd langs de Noordzeekust niet alleen gesproken, maar tussen Vlie en Wezer werd het in de late middeleeuwen, bijvoorbeeld in wetteksten, ook als schrijftaal en als bestuurstaal gebruikt. In de loop van de zestiende eeuw raakte het Fries als schrijftaal in onbruik. Maar een enkeling schreef het nog. In de negentiende eeuw werd het Fries opnieuw schrijftaal. Er ontstond toen een levendig literair klimaat en de taal ontwikkelde zich verder door de kruisbestuiving van spreken en schrijven. Vooral het Friese volkstoneel, dat vanaf 1860 opbloeide, was daarin belangrijk. Officiële status Het Fries heeft sinds 1956 in de provincie Friesland een officiële status die gelijk is aan die van het Nederlands. In dat jaar werd in het Staatsblad 1956, 242 een begin gemaakt met het formeel toegestane gebruik van het Fries in het rechtsverkeer. Een uitbreiding daarop werd 39 jaar later vastgesteld in het Staatsblad 1995, 440. Hoewel het in de praktijk natuurlijk al lang gebeurde, kregen de Friezen toen wettelijk het recht om hun taal in vergadering van gemeenteraden en Provinciale Staten te bezigen. In 1997 werden verder bij wet de mogelijkheden om het Fries in de rechtbank te gebruiken, verruimd, zodat nu onder meer ook het Openbaar Ministerie en de rechterlijke macht daar het Fries mogen gebruiken. De inwoners van Friesland kunnen sinds jaar en dag in het Fries met gemeentelijke en provinciale overheden communiceren en corresponderen. De provincie en sommige gemeenten hebben er een beleidspunt van gemaakt om meer Fries te gebruiken bij het opstellen van officiële documenten. Door een aantal wetswijzigingen zijn zulke Friese stukken nu in bijna alle gevallen rechtsgeldig. Een van de laatste uitzonderingen daarop waren verenigingsstatuten, maar sinds 2002 kunnen ook die in het Fries worden opgesteld. Trouw- en geboorte-akten zijn vandaag de dag in alle Friese gemeenten tweetalig beschikbaar. In 2014 werd de Wet Gebruik Friese Taal van kracht, waarin verschillende eerdere bepalingen samengebracht zijn. Zo is daar in vastgelegd dat het Fries en Nederlands de officiële talen van de provincie Friesland zijn, en verder verplicht deze wet de Rijksoverheid en Gedeputeerde Staten van de provincie Friesland om periodiek bestuursafspraken te maken. Op wikipedia [https://fy.wikipedia.org/wiki/Frysk] is heel veel informatie over het Fries te vinden.

Bos Nieuw Wulven is 20 jaar geleden als recreatiegebied aangelegd. Het bos is bestemd voor de inwoners van Houten, Bunnik en de regio. Uit onderzoek blijkt dat zij een tekort ervaren aan recreatiemogelijkheden in de buurt.

[BUNNIK/HOUTEN] De bouw van het restaurant in bos Nieuw Wulven komt dichterbij. In goed overleg hebben Stichting Natuurlijke Recreatie BV, de gemeenten Houten en Bunnik, Staatsbosbeheer en een nieuwe partij het plan verder doorontwikkeld, zo laat de gemeente Bunnik weten.

De Omgevingswet is de wet die alles regelt voor de ruimte waarin we wonen en werken: de leefomgeving. Lees een korte uitleg over de wet.

It is agonizing that the resistance and its militias test the Israelis and their anger every few

Vlak voordat Nick Marsman bij Inter Miami denkt te gaan spelen met Lionel Messi, verandert alles. Bij zijn nieuwe club ADO Den Haag blikt de doelman terug.

Boris Pistorius möchte künftig auch Soldaten zulassen, die nicht die deutsche Staatsbürgerschaft besitzen. Die Bundeswehr hat aber bewusst auf den Bürger in Uniform gesetzt. Geht sie ab von dieser Tradition, ändert sie den Charakter der Truppe radikal – Personalmangel hin oder her.

Het treinverkeer rondom Utrecht lag sinds het einde van de middag plat door een stroomstoring. Inmiddels kunnen alle treinen weer rijden.

Samenvatting advies Wet kwaliteitsbevordering uitvoering verkiezingsprocesDe Afdeling advisering van de Raad van State heeft op 17 januari 2024 haar advies vastgesteld over het wetsvoorstel Kwaliteitsbevordering uitvoering verkiezingsproces. Het advies is op 22 januari 2024 gepubliceerd op de website van de Raad van State.Inhoud van het wetsvoorstelHet functioneren van de democratie en het parlementaire stelsel valt of staat bij eerlijke en betrouwbare verkiezingen. Burgers moeten hierop kunnen vertrouwen. Uitvoerders van het verkiezingsproces hebben aangegeven dat de kwaliteit van het verkiezingsproces aandacht behoeft, en dat geldt ook voor de ondersteuning en uitvoerbaarheid ervan. Om de kwaliteit van het verkiezingsproces te bevorderen, krijgt de Kiesraad een meer ondersteunende rol naar gemeenten en stembureaus die het verkiezingsproces uitvoeren.Ondersteunende rol KiesraadDe Kiesraad kan nadere regels stellen die gemeenten en stembureaus meer helderheid en ondersteuning bieden. Hierbij is ook aandacht voor het verbeteren van het toezicht op de uitvoering van het verkiezingsproces. Zo kan de Kiesraad een aanwijzing geven als de gang van zaken in een stembureau een risico vormt voor de betrouwbaarheid van de verkiezing. Ook kan de Kiesraad rapporteren over waargenomen onregelmatigheden en desnoods adviseren tot een hertelling van de stemmen of een herstemming. De Afdeling advisering vindt het voornemen van de regering begrijpelijk om de rol van de Kiesraad te verzwaren. Wel moet de regering in de toelichting bij het wetsvoorstel uitgebreider ingaan op de achtergronden en overwegingen die aanleiding geven voor dit wetsvoorstel.Regelgeving door de KiesraadHet wetsvoorstel bevat een algemene bevoegdheid van de Kiesraad om instructies en kwaliteitsstandaarden te formuleren. De bedoeling is om hiermee gemeenten en stembureaus beter in staat te stellen om op een uniforme wijze wet- en regelgeving uit te voeren. Dit zorgt ook voor duidelijkheid bij politieke partijen en de kiezers. Verder kan de Kiesraad de uitvoering dan beter centraal ondersteunen. Het stellen van nadere regels door de Kiesraad kan vanwege de grondwettelijke systematiek alleen onder strikte voorwaarden, waarbij het uitgangspunt blijft dat de hoofdlijnen in een wet moeten worden vastgelegd. Het advies aan de regering is daarom in het wetsvoorstel heel precies aan te geven over welke onderwerpen de Kiesraad nadere regels mag stellen. De instructies en kwaliteitsstandaarden die de Kiesraad opstelt zijn bindend. Deze instructies gaan over het handelen van gemeenten en stembureaus en zijn indirect ook van toepassing op bijvoorbeeld het indienen van een kandidatenlijst door een partij of op kiezers die in het stemlokaal aanwezig zijn. In de toelichting bij het wetsvoorstel geeft de regering echter aan dat deze instructies en kwaliteitsstandaarden geen algemeen verbindende voorschriften zijn. Daarom is het advies om de toelichting hierop aan te passen.

Pil- en condoomgebruik onder jongeren nemen verder af. Minder dan de helft van de meisjes en jonge vrouwen slikt de pil nog.

De afgelopen elf maanden werden er 250 personen uitgezet, het hoogste aantal in tien jaar tijd. Staatssecretaris Van den Burg is tevreden, zegt hij in De Telegraaf.

— MEMRI (@MEMRIReports)

Wie zoekt in de informatiesystemen van gemeenteraden, belandt geregeld in een doolhof. Informatie is bijna onvindbaar en belangrijke documenten ontbreken.

Sommige mensen, wier levens volgens buitenstaanders door verschrikkelijke gebeurtenissen zijn ‘verwoest’, gaan er toch niet aan onderdoor. Lijden staat niet per se gelijk aan trauma. Bijvoorbeeld...

Aminatta Forna examines the ways in which we conflate every difficult experience with trauma, such that suffering and trauma have become interchangeable.

archived 19 Jan 2024 21:49:01 UTC

— Ashley Beauchamp (@ashbeauchamp)

In the 1960s, things began to change in the scientific world. Astonishing scientific… — Sarah Salviander (@sarahsalviander)

De tussenuitspraak van het Haagse ICJ komt vanmiddag en kan gevolgen hebben, ook voor bondgenoten als Nederland.

Het zijn niet altijd de gemeenten die asielopvang dwarsbomen. Ook het rijk, het COA en de provincie remmen met hun eisen de groei.