Wijziging van de Omgevingswet (legalisering PAS-projecten).
Advies wetsvoorstel voor het legaliseren van PAS-projectenDe Afdeling advisering van de Raad van State heeft op 5 maart 2024 het advies vastgesteld over het wetsvoorstel om de Omgevingswet te wijzigen voor het legaliseren van zogeheten PAS-projecten. Het advies is op 10 maart 2024 gepubliceerd op de website van de Raad van State.Inhoud van het wetsvoorstelMet het wetsvoorstel wil de minister van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur zo spoedig mogelijk een programma vaststellen met maatregelen om PAS-projecten te legaliseren. PAS-projecten zijn projecten met een geringe stikstofdepositie waarvoor ten tijde van het Programma Aanpak Stikstof (PAS) geen vergunning nodig was. Een nieuw programma is nodig, omdat het vorige programma, het ‘Legalisatieprogramma PAS-meldingen’, dat op 28 februari 2025 afliep, onvoldoende stikstofruimte heeft opgeleverd om vergunningen voor die projecten te kunnen verlenen.Concreet uitzicht op een adequate oplossingHet doel van het wetsvoorstel is om voor alle PAS-projecten een concreet uitzicht te bieden op een adequate oplossing. Daarbij gaat het niet alleen om alsnog vergunningen te verlenen voor de projecten. Volgens de toelichting bij het wetsvoorstel kan ook met een combinatie van aanpassingen in de bedrijfsvoering, extensiveren, innoveren, reduceren, omschakelen of schadevergoeding naar een oplossing wordt gezocht.Niet ervan overtuigd dat doelstelling kan worden bereiktDe Afdeling advisering is er niet van overtuigd dat deze doelstelling met dit voorstel daadwerkelijk kan worden bereikt. Ten eerste wijst zij erop dat het verkrijgen van stikstofruimte essentieel is voor het verlenen van vergunningen voor PAS-projecten. Hiervoor is het nodig om gerichte bronmaatregelen te treffen om de gevolgen van stikstofdepositie die veroorzaakt wordt door PAS-projecten, ongedaan te maken. Maar het voorstel bevat geen gerichte maatregelen die de uitstoot van stikstof bij de bron aanpakken. Het advies aan de regering is dan ook om in de toelichting bij het wetsvoorstel in te gaan op gerichte bronmaatregelen die op korte termijn nodig zijn om zo een bijdrage te leveren aan de legalisering van PAS-projecten. Ten tweede merkt de Afdeling advisering op dat in de toelichting onvoldoende concreet wordt gemaakt welke adequate oplossingen de regering voor ogen heeft. Bovendien ontbreekt een programma met maatregelen die zijn gericht op het kunnen bereiken van deze oplossingen. Ten derde is in het algemeen en ook in het omgevingsrecht de gebruikelijke betekenis van legaliseren: het legaal maken van een illegale situatie. In de toelichting bij het wetsvoorstel wordt aan legaliseren een andere invulling gegeven, namelijk het vinden van een adequate oplossing voor PAS-projecten. Daarmee geeft de toelichting aan het begrip ‘legaliseren’ een invulling die niet bij dat begrip past. De wettekst en toelichting bij het wetsvoorstel stroken niet met elkaar. De Afdeling adviseert met het oog op de rechtszekerheid de wettekst aan te passen aan wat de toelichting voorstelt, namelijk dat niet langer alleen wordt ingezet op het legaliseren van PAS-projecten, maar ook op andere oplossingen. En ten slotte gaat de toelichting bij het wetsvoorstel ervan uit dat het nieuwe programma en de termijn van uitvoering die daaraan is verbonden, de kans vergroot dat besluiten om niet handhavend op te treden tegen PAS-projecten zonder vergunning, bij de bestuursrechter in stand blijven. De toelichting bij het wetsvoorstel maakt niet duidelijk waarop deze veronderstelling is gebaseerd. De Afdeling adviseert de regering dit in de toelichting nader te motiveren. ConclusieDe Afdeling advisering van de Raad van State adviseert de regering om het wetsvoorstel aan te passen voordat zij dit bij de Tweede Kamer indient.
