C-Archief 2021-2025

Direct naar artikelinhoud Website logo

Voorpagina Editie Best gelezen Rubrieken

Column Bewapenings-enthousiasme kan maar beter onbehaaglijk blijven voelen Dit artikel is geschreven door Leonie Breebaart columnist

Gepubliceerd op 11 september 2025

Bewaren Delen De NOS-reportage die ons op 9 september meenam naar een Londense wapenbeurs klonk misschien iets te positief. Jarenlang zaten wapens in het ‘verdomhoekje’, begrepen we, maar nu is die business weer booming! Raketten, drones, tanks en ‘slimme technologie’ – even wekten ze zo de indruk niet meer te zijn dan leuke, zij het vrij dure hebbedingetjes.

Bestel nu op Odido.nl. Dunner, lichter, stijlvoller. De Galaxy Z Fold7.

Advertentie van: Odido Shop nu Blijf op de hoogte Krijg een melding bij belangrijke artikelen van Opinie.

Quote van . Al die raketten en drones lijken soms niet meer dan leuke, dure hebbedingetjes Terwijl wapens toch eigenlijk bedoeld zijn om ‘zoveel mogelijk mensen dood te maken’, zoals Ilyaz Nasrullah het donderdag formuleerde. Terecht bekritiseerde hij in zijn column de kritiekloze inzet van (AI-)technologie en vooral van techneuten in de op volle toeren draaiende oorlogsindustrie.

Maar vervolgens poneerde hij dat defensie eigenlijk gewoon een eufemisme is voor oorlog. En daar klopte iets niet, vond ik. Alsof Trumps actie om het ‘ministerie van Defensie’ om te dopen tot ‘ministerie van Oorlog’ weinig om het lijf had. Inderdaad is het enthousiasme waarmee de wapenindustrie wordt omarmd moeilijk te verdragen, maar dat ‘defensie’ iets anders is dan ‘oorlog’ lijkt me nou juist een inzicht om in deze duistere tijden stevig vast te houden.

Massamoord onder de vlag van zelfverdediging Want die term ‘defensie’ staat ergens voor, namelijk voor de belofte dat we wapens niet willen gebruiken om andere landen binnen te vallen (zoals Trump wél graag wil). En dat we die straaljagers, tanks en drones wel moeten aanschaffen als we onszelf en de Europese bondgenoten willen beschermen, zoals dinsdagnacht wel vrij duidelijk werd, nadat boven Polen Russische drones waren gesignaleerd. De Navo-reactie bleef binnen de definitie van ‘defensie’ en dus van gerechtvaardigde zelfverdediging.

Niet dat die term ‘defensie’ niet verschrikkelijk misbruikt kan worden. Tenslotte zien we nu al jarenlang hoe Netanyahu precies dát doet. Na 7 oktober mocht Israël zich verdedigen, maar het gebruikte vervolgens alle kieren in het oorlogsrecht om onder de vlag van zelfverdediging massamoord te rechtvaardigen. Daar zijn we inderdaad flink ingestonken.

Zoals de historicus Keith Lowe al lang voor de Gaza-oorlog opmerkte in The Fear and the Freedom (2017), interpreteert Israël élke aanval op landgenoten als een poging om álle Joden van de kaart te vegen, als een nieuwe Holocaust-in-the-making, wat in de ogen van gehersenspoelde Israëliërs kennelijk rechtvaardigt om de ‘bedreiging’ uit voorzorg maar vast compleet uit te moorden. Genocide onder het mom van ‘defensie’.

Moreel noodrecht Maar dat de term ‘defensie’ misbruikt wordt, en dat Europa nog steeds niet bereid is Israëls vernietigingsmachine te stoppen, lijkt me alleen maar meer reden om de betekenis van termen als ‘defensie’ of ‘afschrikking’ te blijven bewaken, en het oorlogsrecht te respecteren.

Zeker: afschrikking betekent dat je in principe bereid bent iets verschrikkelijks wraakzuchtigs te doen (Moskou platleggen?) als de vijand zo dom is om jou aan te vallen (Warschau bombarderen?). Die dreiging met vernietiging kun je zien als een ‘moreel noodrecht’, zoals ethicus Govert den Hartogh schrijft in een artikel over nucleaire afschrikking in Filosofie en Praktijk. ‘Je moet je er alleen niet al te behaaglijk bij gaan voelen, je moet dat noodrecht wel blijven zien voor wat het is.’ Als wat dan? Nou, als een recht dat je alleen in nood en met grote tegenzin inzet.

Bewapenings-enthousiasme (“Kijk eens wat we kunnen!”) kan dus inderdaad maar beter onbehaaglijk blijven voelen, zodat het niet gaat overhellen naar wraaklust of naar agressie die de term ‘defensie’ alleen nog maar als dekmantel gebruikt.

Leonie Breebaart is redacteur van Trouw. Ze schrijft twee keer per week een column. Lees haar columns hier terug.

Help ons door uw ervaring te delen: Feedback geven Ook interessant voor u Op basis van bovenstaand artikel

Column De wereld wordt een speelbal van lokale potentaten

Schoof tegen Kamer: Niets toegezegd over militairen in Oekraïne

Column Wil je nadenken hoe je zoveel mogelijk mensen kunt ombrengen?

Column Troost het geweer de soldaat, of omgekeerd?

Interview Oud-hoogleraar Fania Oz: ‘Zonder de zionistische beweging was ik er niet geweest. En mijn vader ook niet.’

Wilt u iets delen met Trouw? Tip hier onze journalisten Algemeen Over ons Opiniestuk insturen Privacystatement Abonnementsvoorwaarden Gebruiksvoorwaarden Toegankelijkheidsverklaring Cookiebeleid Privacy-instellingen Auteursrecht Colofon Service Klantenservice Bezorgklacht indienen Bezorging pauzeren Bezorging wijzigen (Bezorg)adres wijzigen Adverteren Losse verkoop Meer Trouw Abonneren Nieuwsbrieven Krant Webwinkel RSS-feeds Facebook Android apps iOS apps Navigeer Columnisten Recensies Archief Op alle verhalen van Trouw rust uiteraard copyright. Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright@trouw.nl.

Trouw is onderdeel van DPG Media.

KvK Nummer: 34172906 | BTW Nummer: NL810828662B01

© 2025 DPG Media B.V. Alle rechten voorbehouden

Een militaire coup wordt in Nederland meestal gezien als iets slechts, maar voor veel Gabonezen was het een ware bevrijding! Afgelopen maanden heb ik in dit Centraal-Afrikaanse land ervaren hoe een coup meer vrijheid, meer democratie en vooral veel nieuwe energie kan brengen. Op 30 augustus vierde Gabon 'Bevrijdingsdag' op de tweede verjaardag van de coup. Ik schreef erover voor de Volkskrant

https://lnkd.in/daT8iWJ4